Overwegingen uit Babel

Taal is een probleem als je reist en tegelijkertijd een boek probeert te schrijven. Ik herinner me dat ik tijdens het vorige Grote Avontuur in de V.S. na enkele maanden Nederlanders tegenkwam en nauwelijks nog een woord vaderlands kon produceren. Hetzelfde gold overigens voor mijn nieuwe kennissen.

Ik weet dat veel mensen dit overdreven vinden, maar wat menigeen zich niet realiseert is dat zodra je ons kikkerlandje verlaten hebt, de blootstelling aan Nederlands abrupt stopt. Sommige mensen slaan hun moedertaal misschien ergens op in een luchtdicht, verguld compartiment van hun grijze massa waar het Hollands onveranderlijk bewaard wordt als ware het de standaardmeter in Parijs. Ik niet, ik heb invloeden van buitenaf nodig om m'n Nederlands op peil te houden: gesprekken, kranten, websites, tijdschriften, boeken, liedjes op de radio, een debat op T.V., een advertentie op een bushokje, desnoods pagina 818 op teletekst.

Dat alles is er niet meer. Uit gewichtsoverwegingen is de enige bron van Nederlands die ik bij me heb de bundel reisverhalen getiteld 'Ik was nooit in Isfahaan' van Tommy Wieringa (overigens de beste nog levende schrijver in het Nederlands taalgebied, dus je kunt slechtere bronnen hebben). Elke dag sta ik mezelf één verhaal toe, waar ik op zuig als een dorstige op een kiezel in de woestijn.

En elke dag vervuilt m'n Nederlands een beetje meer. Ik spreek hier Engels, Frans en Duits, bereid me voor op het Spaans dat komen gaat en luister naar Leonard Cohen en Bob Dylan op m'n MP3-speler. Nergens is nog Nederlands en ik maak me oprecht zorgen dat ik over een paar maanden geen rechte zin meer op papier krijg.

Het is vanzelfsprekend een gevecht tegen de bierkaai. Eén verhaaltje van Tommy voor het slapen gaan, is niet genoeg om m'n leeslust te vervullen dus ben ik de 'scheepsbibliotheek' (drie planken: twee Duits, één Engels) ingedoken, waar ik een kaftloos exemplaar van 'Midnight in the Garden of Good and Evil' heb meegepakt; een heerlijk boek over de excentrieke inwoners van het zweterige Savannah (als ik het me goed herinner is het minder heerlijk verfilmd met Kevin Spacey in de hoofdrol). Ik geniet van elke pagina, merk dat ik in het Engels ga denken en dromen en ergens in m'n achterhoofd schreeuwt Japie Krekel: 'Niet doen!'.